Zowel individuen als organisaties ondergaan transformaties om een nieuwe richting te vinden. Wat me het meest aanspreekt, is het idee van ‘de sprong’ – de overgang van een oude naar een nieuwe situatie, en het overwinnen van obstakels die je daarbij tegenhouden. Jenny Elissen deelt een unieke kijk op het creëren van een nieuwe realiteit, met behulp van wat zij kwantumsprongen noemt. In dit artikel bespreken Jenny en ik inzichten die essentieel zijn voor een nieuwe kijk op de werkelijkheid – een mindset gericht op positieve verandering met impact.

The Biggest Little Farm heeft enorm indruk op me gemaakt. Deze film vertelt het verhaal van John en Molly Chester, twee idealisten die de drukte van de stad achter zich laten om 200 hectare dorre landbouwgrond te bewerken en een droom na te jagen van leven in harmonie met de natuur. Jenny Elissen raadde me deze film aan. De film toont de onderlinge verbondenheid van alles en laat zien hoe je het hele ecosysteem kunt benutten.

Inzicht: groei in combinatie met balans

Je kan veel leren van de grond onder onze voeten. Jenny benadrukt dat alles wat je als mens nodig hebt om te bestaan, zit in de grond. “Het is de bron van leven, de fundamentele voedingsbron van onze planeet. Sinds de Tweede Wereldoorlog is de industrialisatie in een stroomversnelling geraakt als reactie op de angst voor honger. In de huidige samenleving kijken we vrijwillig naar ons gebruik van de grond en stellen we onszelf de vraag: hoe ontwikkelen we systemen die de behoeften van de mens vervullen zonder de natuurlijke hulpbronnen uit te putten? Dan kom je erachter dat het leven niet alleen gaat over groeien, het is altijd in combinatie met balanceren.” Zo heeft Jenny bijvoorbeeld een voedselbos ontwikkeld in samenwerking met studenten van de Universiteit Wageningen, gebaseerd op de principes van permacultuur. Permacultuur is een agrarische methode naar voorbeeld van natuurlijke ecosystemen dat draait om samenwerking. Dit omvat niet alleen de samenwerking tussen mensen en de natuur, maar ook tussen verschillende planten. De focus ligt niet op individuele elementen binnen een systeem, maar op hun onderlinge relaties en de optimale omstandigheden voor samenwerking. Het uitgangspunt is dat het geheel meer is dan de som der delen.

Inzicht: diversiteit en onderlinge samenwerking

De meest vruchtbare grond is rijk aan diversiteit, samenwerking en balans. Dit is niet anders dan in een team of organisatie. “Het samenstellen van een team van diverse denkers is cruciaal, omdat een grotere biodiversiteit in ecosystemen, soorten en individuen leidt tot meer stabiliteit, veerkracht, productiviteit en impact. Om bij metaforen uit de natuur te blijven: je kunt niet exact voorspellen hoeveel peren en bessen je zult krijgen. Het is onmogelijk om te voorspellen waar of wanneer invloeden zich zullen manifesteren. Diversiteit is belangrijk, maar het is ook belangrijk om versnippering te voorkomen en een kritische massa te behouden. Dan kijk je naar samenwerking en dynamiek hier omheen. Welke planten gedijen goed in de schaduw van bijvoorbeeld een perenboom. Je denkt na over de perfecte inrichting. Een organisatie goed neerzetten is enorm waardevol. Je weet natuurlijk niet wat er allemaal gaat gebeuren. De weersomstandigheden kunnen zo omslaan. Maar dat is ondernemen. Er is veerkracht om continu mee te bewegen met nieuwe uitdagingen. Veranderingen op kleine schaal kunnen het grotere systeem beïnvloeden. Diversiteit mag niet worden gezien als een verplicht nummer, het is een fantastische opportunity voor groei en innovatie.”

Inzicht: oog voor zichtbare en onzichtbare signalen

Natuur heeft oog voor zichtbare als onzichtbare signalen. Een bloeiende tuin
is een voorbeeld van harmonie, terwijl een boom met weinig vruchten of een uitgeputte bodem wijzen op een verstoorde balans. Door deze laatste observaties stel je jezelf vragen: Wat gebeurt er? Waarom? Iets wat op de voorgrond staat, krijgt vaak alle aandacht. Het is een reminder om niet alleen te kijken wat direct voor je ogen afspeelt, maar je blik te verruimen. Heb ook oog voor de zachtere of meer verborgen aspecten van een systeem. In elk systeem is alles met elkaar verbonden en heeft alles een doel. “Kwantumfysica heeft mij het meest beïnvloed in mijn denken”, vertelt Jenny. “Het idee van ‘Jij bent wat je waarneemt’ verandert hoe we de wereld interpreteren. De kwantumfysica omarmt openheid, ambiguïteit en multiple mogelijkheden, waarbij context alles verandert. Wanneer deze principes worden gecombineerd met creativiteit openen zich nieuwe perspectieven en oplossingsrichtingen. Dan ben je in staat om een grote sprong, een kwantumsprong te maken naar een geheel nieuwe situatie.

Een nieuw verhaal

Er is een nieuw verhaal nodig. Anders kijken, anders waarnemen, een nieuwe taal leren,” merkt Jenny op. Een duidelijk gevoel van wie je als organisatie bent en wat je probeert te bereiken, je purpose, wordt nog belangrijker. Ontwikkelingen zoals AI dwingt ons om snel in beweging te komen. Hoe beter samenwerken en relaties stimuleren? “Door beter te observeren, te luisteren, te praten en elkaars uniekheid te respecteren, omdat dit essentieel is voor sterke relaties. De kracht van een organisatie komt voort uit relaties. Kracht is energie en moet vrij stromen binnen organisaties.” Hiermee ben ik het eens. Dit kan niet worden begrensd of toegewezen worden aan bepaalde functies of niveaus. Dit is het tijdperk van de teamplayer.

“I think of Patagonia as an ecosystem, with its vendors and customers as an integral part of that system. A problem anywhere in the system eventually affects the whole, and this gives everyone an overriding responsibility to the health of the whole organism.

It also means that anyone, low on the totem pole or high, inside the company or out, can contribute significantly to the health of the company and to the integrity and value of our products. The whole supply chain has to be a functioning, interconnected system.”
– Yvon Chouinard, in his book Let My People Go Surfing

“Een veerkrachtige organisatie houdt rekening met verschillende kapitalen. Veel mensen worden opgeleid met een lineaire manier van denken. Er gaat ongelofelijk veel waarde verloren doordat dit vastzit in silo’s, in wij-zij denken. Een ander belangrijk aspect is: geld telt niet alleen. Er is meer kapitaal: sociaal, cultureel, intellectueel.” Het herontwerpen van organisaties voor veerkracht en versnelling vraagt om een verschuiving in ons denken. Zoals Yvon Chouinard van Patagonia opmerkte, is een organisatie als een ecosysteem, waarbij iedereen – van hoog tot laag – een integraal onderdeel vormt. Dit benadrukt het belang van onderlinge verbondenheid en
collectieve verantwoordelijkheid voor het welzijn van het geheel. Co-creatie wordt steeds waardevoller, vooral als we de verbinding tussen ons hart, onze intuïtie en ons verstand kunnen maken. “Met toenemende onzekerheid in de wereld wordt het vermogen om te voelen of opties juist zijn voor ons steeds belangrijker. Ik zie het als mijn belangrijkste taak om bruggen te bouwen die de oude en nieuwe wereld met elkaar verbinden”, concludeert Jenny.

Jenny Elissen is ondernemer, creatief strateeg en toezichthouder van een aantal NGO’s en bedrijven die een grote sprong nastreven. Van Big Ideas naar Giant Leaps in een split second; zet je creativiteit en besluitvorming in kwantummodus is haar meest recente boek. www.giantleapers.com

\Jenny Elissen en Paula Buit

hartverbinding

innovatieontwikkeling, kwantumcreativiteit